Để học tốt và đạt điểm cao môn Vật lý thuộc chương trình trung học phổ thông, ngoài giải được các dạng bài tập đa dạng khác nhau thì ta cũng cần nắm vững lý thuyết. Bài viết sau đây sẽ tổng hợp những nội dung liên quan về vật mốc là gì để giúp bạn hiểu được phần kiến thức thuộc chuyển động cơ này.
1. Định nghĩa vật mốc là gì?
Vật mốc được định nghĩa là vật được chọn để so sánh vị trí của nó với vật khác, từ đó xét xem vật đó đang chuyển động hay là đứng yên so với vật mốc.
Chúng ta có thể chọn bất kì một vật nào đó để làm vật mốc. Trong cuộc sống hằng ngày, người ta thường chọn Trái Đất và các vật gắn với Trái Đất như nhà cửa, cột cây số, cây cối, … để làm vật mốc.
Phía dưới đây là một số ví dụ giúp bạn dễ hình dung hơn vật mốc là gì:
-
Cột mốc được đặt bên đường
-
Cột đèn đường
-
Cây đèn giao thông
-
Biển chỉ dẫn đường
Vật mốc là gì? Ví dụ về vật mốc trong thực tế.
2. Chuyển động cơ và vật mốc
Chuyển động cơ là gì? Vật mốc là gì?
Chuyển động cơ là gì?
Chuyển động cơ của một vật (có thể gọi tắt là chuyển động) là sự thay đổi vị trí của vật đó so với các vật khác theo thời gian.
- Hệ quy chiếu trong chuyển động cơ bao gồm:
+ Một vật được đặt làm mốc và một hệ tọa độ gắn với vật làm mốc
+ Một mốc thời gian cụ thể cùng một đồng hồ
3. Một số câu hỏi bài tập về vật mốc và chuyển động cơ
Câu hỏi 1: Làm thế nào mà ta có thể nhận biết được một chiếc ô tô trên đường hoặc một chiếc thuyền ở trên sông hoặc một đám mây trên trời là đang chuyển động hay đang đứng yên?
Trả lời: Để nhận biết được một chiếc thuyền trên sông, một ô tô trên đường, một đám mây trên trời là đang chuyển động hay đang đứng yên, trước hết ta cần chọn một vật cố định nào đó để làm mốc (gợi ý có thể chọn một cột điện bên đường hoặc một cái cây bên bờ sông). Sau đó hãy kiểm tra xem vị trí của thuyền, ô tô, hoặc đám mây có thay đổi gì so với vật mốc đó hay là không.
-
Ta nói ô tô, thuyền hoặc đám mây đứng yên nếu vị trí của chúng không có gì thay đổi so với vật được chọn làm mốc.
-
Mặt khác, ta nói thuyền, ô tô hoặc đám mây trên trời chuyển động nếu vị trí có thay đổi so với vật được ta chọn làm mốc.
Câu hỏi 2: Một hành khách ngồi đang trên một toa tàu đang rời khỏi nhà ga. Hỏi nếu so với nhà ga thì hành khách này đang chuyển động hay đứng yên? Tại sao?
Trả lời: Nếu đem so với nhà ga thì hành khách này đang chuyển động vì vị trí của hành khách so với nhà ga thay đổi
Câu hỏi 3: Có người nói rằng: “Khi khoảng cách từ một vật tới vật mốc không thay đổi gì thì vật không chuyển động so với vật làm mốc”. Theo bạn nói như thế là đúng hay là sai? Tìm ví dụ minh họa cho lập luận của bạn.
Trả lời: Tùy theo từng trường hợp mà câu nói này đúng hoặc sai.
-
Trường hợp đúng: ví dụ tàu rời ga, nếu chọn nhà ga làm vật mốc thì khoảng cách từ tàu hỏa đến nhà ga thay đổi, suy ra tàu hỏa chuyển động so với nhà ga.
-
Trường hợp sai: trong trường hợp vật chuyển động trên đường tròn, so với tâm đường tròn thì khoảng cách từ vật đến tâm là không đổi nhưng vị trí của vật so với tâm luôn thay đổi và vật được coi là chuyển động so với tâm.
Mong rằng với những kiến thức lý thuyết, khái niệm cùng các ví dụ cụ thể phía trên đã giúp bạn đọc nắm vững phần nội dung liên quan đến vật mốc là gì. Hẹn gặp các bạn ở các bài viết chia sẻ kiến thức về vật lý học tiếp theo của website chúng tôi.
