Một tô cháo trắng cùng vài hạt muối tinh, phía trên phủ màu xanh của lá hành, nhưng đó lại là vị thuốc, là tình yêu thương vô bờ bến của những người mẹ quê trong mùa bão, lũ.
Hơi ấm tình mẹ (ảnh minh họa).
Những ngày đất trời âm u, xám ngắt một màu, mưa cứ đổ như trút nước... cái lạnh, cái đói như thấm sâu vào mỗi chúng tôi. Bởi mùa mưa là khoảng thời gian người nhà quê bế tắc nhất. Cái cày, cái cuốc của cha được cất gọn gàng trên nóc chuồng bò, đôi quang gánh của mẹ để trong một góc bếp. Mùa mưa dầm dề, những ngày bão lũ cha mẹ tôi cũng như bao người dân quê khác, đều ở nhà suốt một thời gian dài không có việc làm.
Khác với sự lo nghĩ của người lớn, chúng tôi vẫn vô tư ăn, ngủ. Có những hôm nghịch ngợm, dầm mình trong mưa để tham gia chơi mấy trò yêu thích rồi về nhà cảm lạnh, ú ớ cơn mê. Mưa bão vốn đã khó khăn, vậy mà trong nhà có người đau ốm, nên càng làm mẹ lo buồn hơn. Nhìn đôi mắt trũng sâu của mẹ, nhìn khói thuốc bay trong đêm vì mất ngủ của cha, tôi mãi không thể nào quên được. Điều đó như một sự ám ảnh dai dẳng trong tôi.
Và tô cháo hành xuất hiện trong bộ sưu tập kỷ niệm thơ ấu của tôi như thế đó. Buổi sáng mẹ thức dậy sớm, nhen nhóm bếp lửa củi nấu cháo. Món cháo nhà nghèo nhưng đầy ắp tình yêu thương của mẹ. Vì tôi là con út trong gia đình nên lúc nào cũng được mẹ ưu ái nhất. Con gà mái vừa nhảy ổ đẻ xong, mẹ ra bếp nhặt trứng và nấu cháo cho tôi.
Tô cháo hành thơm ngon và nóng hổi, cứ thế từng ngụm từng ngụm chảy vào cuống họng, cảm giác lâng lâng sung sướng được mẹ chăm sóc, cùng với từng dòng mồ hôi chảy ra đầm đìa. Tôi cảm thấy nhẹ nhõm cả người, bao nhiêu sự mệt mỏi như bị xua tan đi. Mẹ nhìn tôi âu yếm tràn đầy yêu thương. Tôi hết bệnh nhờ vào sự chăm sóc, cùng với tô cháo hành của mẹ.
Sau này lên cấp ba, trong giờ văn tìm hiểu văn bản Chí Phèo, đến đoạn Thị Nở nấu cháo hành cho Chí Phèo ăn trong một trận ốm. Và tô cháo ấy không chỉ là một món ăn dân dã, giải cảm mà nó còn chứa đựng tình yêu to lớn, giúp một con người biết quay đầu hướng thiện. Tô cháo ấy đã thức tỉnh con người, cùng sự lương thiện trong Chí Phèo.
Và tôi bắt đầu trân trọng nhiều hơn những gì mà cuộc sống hôm nay đã mang lại cho tôi. Đặc biệt là tình yêu thương của mẹ. Ngày còn nhỏ, mỗi khi đau ốm là có nồi lá xông hơi của mẹ, có tô cháo hành đậm đà tình mẫu tử thiêng liêng. Và sau này trưởng thành hơn, mỗi lúc ốm đau ở nơi phố thị, tôi lại nhớ mẹ, nhớ tô cháo của mẹ. Những ngày mưa lũ, nồi cháo trắng có chút muối tinh, phủ lên trên lớp lá hành như một thức ăn không thể thiếu đối với gia đình tôi. Món cháo ấy giúp chúng tôi ấm bụng qua những ngày mưa gió, món cháo ấy như một phương thuốc hữu hiệu giúp chúng tôi vượt qua khắc nghiệt của ngày mùa.
Bây giờ điều kiện khá giả hơn trước, ở nơi nào cũng có món cháo hành. Từ nhà hàng hay quán xá vỉa hè. Nhưng có lẽ món cháo hành của mẹ là đậm đà và thiêng liêng hơn cả. Món cháo của mẹ kết hợp với tình yêu thương con, sự lo lắng vỗ về.
Sau những đợt công tác vài ngày, tôi mệt mỏi trở về mái nhà xưa. Thấy thấp thoáng bóng tôi, mẹ rất đỗi vui mừng. Và cũng như mọi khi món khoái khẩu của tôi vẫn là món cháo hành của mẹ. Nhưng mẹ đã biến tấu thêm nhiều gia vị ngon, hấp dẫn hơn trước.
Mẹ nấu và trình bày tô cháo khéo léo đến mức tôi ngạc nhiên. Mẹ bảo cuộc sống giờ khác trước, nên rất chú trọng vào việc ăn uống của gia đình để cho mọi người có sức khỏe. Và món cháo hành của mẹ cũng thế. Đầu tiên mẹ khử nén cho thơm, rồi cho thịt băm vào khuấy đều cho chín, thấm tháp. Cháo vừa chín nhừ, mẹ cho thịt băm, trứng gà, vài lát gừng vào. Sau đó nêm nếm, cho một ít tiêu bột lên trên, phủ thêm lớp hành lá. Thế là có tô cháo hành đậm đà hương vị.
Mẹ dạy tôi cách nấu cháo, cách chăm sóc, giữ lửa trong gia đình. Bởi một gia đình muốn hạnh phúc thì cần lắm bàn tay khéo léo của người phụ nữ. Dù cuộc sống có hiện đại đến bao nhiêu, và có rất nhiều thức ăn nhanh ra đời. Nhưng tô cháo hành, cùng cách nấu cháo hành là một trong những điều tôi yêu thích nhất. Bởi mỗi khi đau ốm, người thân luôn cần lắm sự chăm sóc của chúng ta. Khi ấy, một chén cơm nóng, hay một tô cháo hành mang nhiều ý nghĩa vô cùng to lớn, về sức mạnh của tình thân.
Thương lắm tô cháo hành của mẹ.
THÂN THỊ THANH TRÂM
