Ẩm thực Việt Nam được biết đến với hương vị phong phú, nguyên liệu tươi ngon và truyền thống ẩm thực độc đáo. Đó là một nền ẩm thực nhấn mạnh sự cân bằng và hài hòa trong cả hương vị và cách bài trí. Tuy nhiên, đây không chỉ là điều duy nhất làm trải nghiệm ăn uống ở Việt Nam đáng nhớ mà còn là phép xã giao và quy tắc ứng xử trên bàn ăn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những điều nên và không nên trong quy tắc ăn uống của người Việt, để bạn có thể tự tin thưởng thức bữa ăn của mình.
1. Đũa
Đũa là dụng cụ ăn uống chính trong ẩm thực Việt Nam. Tuy nhiên, việc sử dụng đũa có thể là một thử thách đối với những người ít sử dụn nó. Khi sử dụng, hãy giữ đũa ở phía dưới bằng ngón tay của bạn và tránh chĩa đũa vào người khác. Ngoài ra, tránh dùng đũa để xiên thức ăn, vì điều này được coi là bất lịch sự. Thay vào đó, hãy dùng đũa để gắp những phần thức ăn nhỏ, chẳng hạn như cơm, rau hoặc thịt.
2. Chia sẻ
Chia sẻ thức ăn là một phần thiết yếu của văn hóa Việt Nam và gắp thức ăn cho người khác trong bàn cũng là một phong tục. Khi phục vụ thức ăn, hãy sử dụng dụng cụ phục vụ được cung cấp để tránh dùng đũa chạm trực tiếp vào thức ăn. Ngoài ra, hãy nhớ gắp thức ăn cho người khác trước khi tự gắp cho mình và tránh với tay qua bàn để lấy thức ăn. Bạn cũng nên lịch sự khi chỉ lấy vừa đủ thức ăn, vì lãng phí thức ăn không được đánh giá cao.
3. Uống rượu
Uống rượu cũng là một hoạt động "cộng đồng" trong văn hóa Việt Nam và việc mời người khác cùng bàn uống rượu là điều bình thường. Tuy nhiên, hãy lưu ý đến lượng rượu bạn tiêu thụ, vì uống quá nhiều được coi là bất lịch sự. Ngoài ra, khi nâng cốc chúc mừng, theo thông lệ, bạn sẽ cầm ly bằng cả hai tay và giao tiếp bằng mắt với người mà bạn đang nâng ly.
4. Cách cư xử trên bàn ăn
Khi ăn, cố gắng ăn nhẹ nhàng, tránh húp xì xụp hoặc tạo ra tiếng động lớn. Ngoài ra, việc ăn hết mọi thứ trên đĩa của bạn cũng là một hành động lịch sự, vì việc bỏ lại thức ăn được xem là lãng phí. Khi ăn xong, đặt đũa lại trên đĩa, đầu đũa hướng về bên trái.
5. Kính trọng người lớn tuổi
Trong văn hóa Việt Nam, sự tôn trọng dành cho người lớn tuổi được đánh giá cao, và điều này cũng được áp dụng với cách cư xử trên bàn ăn. Khi ăn tối với những người lớn hơn, hãy đợi họ bắt đầu ăn trước khi bắt đầu bữa ăn của bạn. Ngoài ra, tránh rời bàn trước khi họ rời bàn, vì điều này được coi là bất lịch sự.
6. Sắp xếp chỗ ngồi
Trong văn hóa ăn uống của người Việt Nam, việc sắp xếp chỗ ngồi thường dựa trên tuổi tác và địa vị xã hội. Vị khách danh dự nhất ngồi ở đầu bàn, trong khi chủ nhà ngồi ở cuối bàn. Những vị khách nhỏ tuổi thường ngồi xa đầu bàn hơn. Chủ nhà cũng thường phục vụ thức ăn cho khách như một biểu tượng của sự tôn trọng.
7. Gọi món
Khi gọi món trong các nhà hàng Việt Nam, người ta thường gọi nhiều món để chia sẻ với những người khác trong bàn. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xem xét các sở thích và hạn chế về chế độ ăn uống của những người khác trong bàn khi gọi món. Nếu ai đó bị dị ứng thực phẩm hoặc ăn chay, hãy nhớ gọi món phù hợp với nhu cầu của họ.
8. Thanh toán hóa đơn
Trong văn hóa ăn uống của người Việt Nam, việc chủ nhà thanh toán hóa đơn là điều bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn đang ăn tối với bạn bè hoặc đồng nghiệp, bạn nên lịch sự đề nghị thanh toán phần hóa đơn của mình. Nếu ai đó khăng khăng muốn thanh toán toàn bộ hóa đơn, bạn nên bày tỏ sự cảm ơn và xung phong trả cho bữa ăn tiếp theo.
9. Phong tục ăn uống ở các vùng miền
Việt Nam là một đất nước đa dạng với các vùng miền và dân tộc khác nhau, mỗi nơi có phong tục ăn uống độc đáo của riêng mình. Ví dụ, ở khu vực phía Bắc Việt Nam, người ta thường dùng thìa và nĩa hơn là đũa. Ở miền Trung, người ta thường dùng lẩu chung, trong khi ở miền Nam, người ta thường dùng bánh tráng để cuộn thức ăn. Hiểu được những khác biệt vùng miền này có thể giúp bạn đánh giá cao sự đa dạng của ẩm thực Việt Nam và văn hóa ăn uống.
Tóm lại, cách cư xử trên bàn ăn của người Việt Nam là một phần thiết yếu trong văn hóa của đất nước, và tuân thủ các quy tắc sẽ giúp bạn thể hiện sự tôn trọng đối với ẩm thực và những người chế biến món ăn đó. Bằng cách sử dụng thành thạo đũa, chia sẻ thức ăn, uống bia, học cách cư xử lịch sự trên bàn ăn, thể hiện sự tôn trọng người lớn tuổi, hiểu cách sắp xếp chỗ ngồi, gọi món, thanh toán hóa đơn và hiểu rõ sự khác biệt giữa các vùng miền, bạn sẽ có những bữa ăn ngon và trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ tại Việt Nam.
