Mang song thai trong lần đầu làm mẹ là mơ ước của rất nhiều cặp vợ chồng. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng thực sự hiểu rõ về sinh đôi như quá trình hình thành của cặp song sinh trong bụng mẹ, mức độ phổ biến của sinh đôi hay như làm thế nào để sinh đôi? Huggies bật mí những điều cơ bản về sinh đôi và gợi ý cách để sinh đôi, mẹ tham khảo ngay nhé!
>> Tham khảo:
- Những điều cần biết khi mang thai
- Dấu hiệu sắp sinh con (chuyển dạ) trước 1 tuần
- Rỉ ối có chảy liên tục không?
Sinh đôi là gì? Sinh đôi có phổ biến không?
Mỗi chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới thường chỉ giải phóng một quả trứng để chờ được thụ tinh. Một vài trường hợp cá biệt sẽ có hơn hai quả trứng dẫn đến tình trạng đa thai, phổ biến nhất chính là sinh đôi, sau đó là sinh ba, sinh bốn, sinh năm,...
Theo nghiên cứu của Đại học Texas (Mỹ), trung bình cứ 1.000 người sẽ có tới 32 người sinh đôi. Một tỷ lệ cũng tương đối lớn, mẹ nhỉ! Tỷ lệ sinh đôi ở Việt Nam đặc biệt cao ở ấp Hưng Hiệp, xã Hưng Lộc, huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai. Có tới 70 cặp song thai tại đây nên rất nhiều người gọi nơi này là “làng sinh đôi”.
Sinh đôi là hiện tượng nhiều trứng được thụ tinh trong tử cung của nữ giới (Nguồn: Sưu tầm)
Tã Huggies Skin Perfect với khả năng giảm đến 93% phân lỏng trên da bé (Nguồn: Huggies)
Thai đôi được hình thành như thế nào?
Sinh đôi thường giống hệt nhau là điều mọi người vẫn hay nghĩ. Tuy nhiên, trong thực tế, chỉ những cặp sinh đôi cùng trứng mới giống nhau về ngoại hình và một phần nào đó tính cách. Còn các cặp sinh đôi khác trứng, ngoại hình sẽ không giống nhau hoàn toàn mà tương tự như chị em hay anh em do cùng một cha một mẹ sinh ra. Do đó, sinh đôi được chia làm 2 loại:
Sinh đôi cùng trứng
Sinh đôi cùng trứng được hình thành từ cùng một trứng và một tinh trùng, nhưng vì một lý do nào đó, phôi sẽ được cắt ra và phát triển thành 2 bào thai sau đó. Cả hai bào thai này thường có thành phần và cấu trúc nhiễm sắc thể hoàn toàn giống nhau. Tuy nhiên, tùy vào từng giai đoạn phân cắt phôi thai sẽ có các loại song thai một trứng khác nhau.
>> Tham khảo: Sinh đôi cùng trứng
Sinh đôi cùng trứng được hình thành từ cùng một trứng và một tinh trùng (Nguồn: Sưu tầm)
Sinh đôi khác trứng
Sinh đôi không giống nhau hay còn gọi là sinh đôi khác trứng. Trường hợp đa thụ tinh này thường xảy ra trong các chu kỳ hỗ trợ sinh sản có kích trứng, khi đó 2 trứng của mẹ sẽ thụ tinh với 2 tinh trùng riêng biệt của người bố. Trong bụng mẹ, hai thai nhi sẽ nằm trong 2 buồng ối và được nuôi dưỡng bởi 2 bánh nhau riêng biệt. Vì vậy mà cặp sinh đôi này sẽ có cấu trúc gen tương tự nhau, nhưng lại có bộ nhiễm sắc thể hoàn toàn khác nhau, đặc tính riêng biệt và giới tính có thể khác nhau:
- Nếu phôi thai phân chia từ ngày thứ 1 - 3: Tạo song thai 2 nhau 2 ối.
- Nếu phôi thai phân chia từ ngày thứ 4 - 8: Tạo song thai 1 nhau 2 ối.
- Nếu phôi thai phân chia từ ngày thứ 8 - 13: Tạo song thai 1 nhau 1 ối.
- Nếu phôi thai phân chia từ ngày thứ 13 - 15: Tạo song thai dính nhau.
>> Tham khảo:
- Sự phát triển của song thai
- Song thai khác trứng
- Trẻ bị nhiễm khuẩn đường ruột bao lâu thì khỏi?
Sinh đôi không giống nhau hay còn gọi là sinh đôi khác trứng (Nguồn: Sưu tầm)
4 yếu tố ảnh hưởng khả năng sinh đôi
Trong khi sinh đôi cùng trứng phụ thuộc vào sự may mắn thì sinh đôi khác trứng lại có thể bị tác động bởi các yếu tố sau đây:
Yếu tố di truyền
Sinh đôi có di truyền không? Mẹ sẽ có khả năng mang thai đôi cao hơn nếu có anh, chị, em sinh đôi. Tuy nhiên, nếu “anh xã” mới là người có anh chị em sinh đôi, hoặc gia đình có truyền thống sinh đôi, tỷ lệ mang thai đôi sẽ không bị ảnh hưởng.
Vóc dáng của mẹ
Phụ nữ dáng cao thường có khả năng mang thai đôi cao hơn. Những người phụ nữ đầy đặn, có tỷ lệ cơ thể (BMI) lớn hơn 30 hay những người có chế độ ăn uống tốt dễ mang thai đổi hơn người gầy gò, ốm yếu, ăn uống thiếu dinh dưỡng, nghèo nàn.
>> Tham khảo:
- Mẹ cho con bú uống bia được không?
- 15 Cách làm đồ chơi mầm non từ chai nhựa đẹp tại nhà
Độ tuổi sinh sản
Khả năng sinh đôi cao hơn khi mẹ sinh con lúc lớn tuổi, đặc biệt là vào thời kỳ tiền mãn kinh. Lúc này, buồng trứng rụng nhiều trứng hơn mỗi kỳ, nội tiết tố estrogen cũng tiết ra nhiều hơn, làm tăng khả năng thụ tinh.
Mang thai nhiều lần
Mẹ có khả năng sinh đôi cao hơn nếu đã mang thai nhiều lần trước đây, tỷ lệ sinh đôi tỷ lệ thuận với số lần mang thai.
>> Xem thêm:
- Những điều cần biết: Tỷ lệ sinh sản theo độ tuổi sinh đẻ
- Mụn kê ở trẻ sơ sinh là gì?
Độ tuổi của mẹ là một trong những yếu tố giúp mang song thai (Nguồn: Sưu tầm)
Xác suất có sinh đôi là bao nhiêu?
Với những mẹ đang sử dụng thuốc điều trị sinh sản, hoặc điều trị hiếm muộn, tỷ lệ mang song thai sẽ cao hơn, khoảng từ 20 - 25%.Tuy nhiên, nếu chỉ thụ thai tự nhiên và không can thiệp y tế, tỷ lệ mang song thai chỉ khoảng 1/89. Trong đó, hầu hết đều là sinh đôi khác trứng.
Một số cặp sinh đôi khác trứng có vẻ ngoài khá giống nhau, giống vài điểm nào đó trong khi số khác thì hoàn toàn khác nhau.
>> Tham khảo:
- 6 Mẹo dân gian giúp mẹ nhiều sữa cho con bú hiệu quả
- Dấu hiệu thai nhi khỏe mạnh 3 tháng cuối
Những biến chứng khi sinh đôi mà ba mẹ cần biết
Niềm vui nhân đôi khi mẹ mang song thai nhưng lo lắng cũng tăng lên gấp bội. Bởi khi mẹ mang đa thai cũng là lúc mẹ phải đối mặt với nhiều nguy cơ hay di chứng cao hơn so với đơn thai. Chẳng hạn, thời gian nằm viện của mẹ sẽ lâu hơn, chi phí sẽ tăng 40% và phải theo dõi, quản lý thai kỳ kỹ lưỡng hơn so với khi mẹ mang đơn thai. Đồng thời, mẹ có thể mắc các bệnh như tiền sản giật, cao huyết áp, nhau bất thường hay các biến chứng sau sinh như băng huyết, tiểu đường.
Không chỉ mỗi mình mẹ mà thai nhi cũng sẽ bị ảnh hưởng và mắc di chứng khi mẹ mang song thai. Tình trạng song thai thường dẫn đến sự phát triển bất cân xứng, chênh lệch cân nặng giữa hai thai, dễ xảy ra tình trạng thai lưu, thai non tháng, thai dị dạng, chậm phát triển hay thậm chí là hội chứng thai truyền máu cho nhau. Đặc biệt, trong song thai, xu hướng sinh thiếu tháng nhiều hơn là đủ tháng.
Bác sĩ Bùi Thị Thu Hà giải thích vấn đề này như sau:
Mỗi loại song thai cần để ý số lượng nhau và buồng ối để tính các nguy cơ riêng. Song thai do sinh sản hỗ trợ như thụ tinh ống nghiệm (2 phôi vào buồng tử cung) hay kích trứng cho 2 - 3 trứng rụng 1 lần và thụ tinh với 2 tinh trùng, thì sẽ tạo ra 2 nhau 2 ối đối diện nhau với nguy cơ cao huyết áp do thai hay tiền sản giật, đái tháo đường thai kỳ, sinh non, thai chậm tăng trưởng trong tử cung. Do đó, quản lý một thai kỳ song thai không hề dễ dàng. Sản phụ phải đi khám nhiều lần hơn, phải tầm soát nhiễm sắc thể kỹ hơn, siêu âm Doppler nhiều lần hơn để lượng giá sức khỏe của cả 2 thai (Doppler động mạch tử cung, động mạch rốn, động mạch não giữa, chỉ số rốn não…), đồng thời đo chiều dài kênh cổ tử cung để tầm soát và dự phòng sanh non. Đối với các song thai 1 nhau 2 ối thì ngoài các biến chứng như song thai 2 nhau 2 ối, còn có các nguy cơ chuyên biệt riêng của 1 nhau 2 ối như: truyền máu song thai (TTTS), thiếu máu đa hồng cầu (TAPS), thai chậm tăng trưởng trong tử cung có chọn lọc (sIUGR)…các biến chứng này có thể đe dọa tính mạng của một thai, thậm chí là cả 2 thai. Tỉ lệ bất thường tim, các dị tật khác cũng tăng lên. Vì thế, chi phí cho chọc ối tìm các bất thường gen, nhiễm sắc thể cũng sẽ tăng lên đáng kể. Bên cạnh đó, với cả hai loại song thai, tỉ lệ mổ lấy thai cũng tăng lên, thời gian nằm viện lâu hơn, các chi phí khác cho sanh non và các biến chứng khác cho con cũng có thể tăng theo. Mẹ nên cân nhắc nhé.
Ngoài ra, việc phải chăm sóc cùng một lúc hai nhóc sau này sẽ là một thử thách không hề nhỏ của mẹ. Vì vậy mẹ hãy chuẩn bị thật tốt và suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi quyết định mang song thai mẹ nha!
>>Tham khảo:
- Mang thai đôi
- Sinh non khẩn cấp: Dấu hiệu sinh non
Bố mẹ cần suy nghĩ kỹ lưỡng và chuẩn bị thật tốt nếu có ý định mang song thai (Nguồn: Sưu tầm)
Một số cách giúp nâng cao tỷ lệ sinh đôi đơn giản, hiệu quả
Thụ tinh nhân tạo là cách đơn giản nhất, nhưng không phải duy nhất để mang thai đôi. Huggies mách mẹ một vài cách tăng khả năng sinh đôi nhé!
Tăng cân một cách hợp lý
Nhiều nghiên cứu cho thấy tỷ lệ sinh đôi ở những phụ nữ có chỉ số BMI trên 30 sẽ cao hơn bình thường. Khi trọng lượng tăng, các hormone estrogen và progesterone sẽ được sản xuất nhiều hơn. Chu kỳ kinh nguyệt và quá trình rụng trứng cũng bị ảnh hưởng, dẫn đến khả năng sinh đôi sẽ cao hơn. Tuy nhiên, những mẹ 20 - 25 tuổi nên cẩn thận nhé! Vì chỉ số BMI trên 30 cũng cho thấy bạn đang trong tình trạng thừa cân, béo phì. Nếu không kiểm soát tốt có thể ảnh hưởng tiêu cực với thai kỳ.
Sinh con khi lớn tuổi
Vào thời kỳ tiền mãn kinh, buồng trứng của phụ nữ rụng nhiều trứng hơn mỗi kỳ và cơ thể tiết ra nhiều nội tiết tố estrogen cũng khiến tăng khả năng thụ tinh một cách bất thường. Nhiều nghiên cứu về khả năng sinh sản cho thấy tỷ lệ sinh đôi đặc biệt cao ở những phụ nữ ngoài 35. Tuy nhiên, mẹ cũng đừng vì vậy mà trì hoãn việc sinh con lâu quá nhé! Mang thai lớn tuổi cũng sẽ có nhiều “bất cập” lắm.
>> Tham khảo: 20 Dấu hiệu nhận biết mang thai con trai hay con gái
Thay đổi chế độ dinh dưỡng
Một thực tế là những phụ nữ thường thêm khoai lang vào bữa ăn sẽ có tỷ lệ sinh đôi cao hơn. Mẹ cũng có thể tăng cường thêm mầm đậu nành, đậu phụ, mầm lúa mì, ngũ cốc nguyên hạt… để kích thích quá trình sản xuất hormone progesterone như một cách sinh đôi nhé.
Bổ sung vitamin
Những phụ nữ có chế độ dinh dưỡng nghèo nàn sẽ ít có cơ hội mang thai đôi hơn. Vì vậy, trước khi chuẩn bị làm mẹ, bí quyết sinh đôi là bạn nên tăng cường bổ sung các loại vitamin và khoáng chất vào thực đơn của mình. Đặc biệt, bổ sung axit folic trước khi mang thai không chỉ ngăn ngừa dị tật ống thần kinh mà còn giúp mẹ tăng tỷ lệ sinh đôi nữa đấy!
>> Tham khảo: 13 Cách giảm mỡ bụng sau sinh giúp mẹ nhanh lấy lại vóc dáng
Tăng cường sức khỏe “tinh binh”
Làm thế nào để sinh đôi? Vấn đề này không chỉ phụ thuộc vào người mẹ mà người bố cũng góp phần rất quan trọng nhé! Các mẹ có thể động viên chồng thường xuyên bổ sung những thực phẩm giàu kẽm, thực phẩm giàu chất oxy hóa và các vitamin để cải thiện số lượng cũng như chất lượng của “đội quân tinh binh”. Càng có nhiều “tinh binh” khỏe mạnh, khả năng sinh đôi của bạn sẽ càng cao.
Thay đổi tư thế quan hệ
Một số tư thế quan hệ giúp việc thụ thai sinh đôi dễ dàng hơn so với các tư thế khác dù tỷ lệ thành công còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.
- Quan hệ từ phía sau: Việc xâm nhập từ phía sau giúp tăng khả năng mang thai song sinh vì tinh trùng dễ tiếp cận với cổ tử cung.
- Tư thế truyền thống: Người nữ nằm dưới và người nam nằm trên cũng giúp tinh trùng dễ dàng xâm nhập, từ đó mang thai đôi dễ hơn.
>> Mẹ có thể tham khảo thêm các động tác giúp thai phụ thư giãn khi làm việc:
Sử dụng các loại thảo mộc tự nhiên
Một số loại thảo mộc có thể giúp bạn tăng khả năng sinh đôi bao gồm dầu hoa anh thảo (giúp tăng tiết chất nhầy cổ tử cung), cam thảo (kiểm soát nồng độ testosterone và estrogen, hỗ trợ quá trình thụ thai), dầu hạt lanh (tăng khả năng sinh sản, hỗ trợ sinh thường), cây trinh nữ (điều hoà hormone, thúc đẩy chức năng rụng trứng).
>> Tham khảo: Mang thai tháng thứ 8 bụng căng cứng có nguy hiểm?
Sử dụng thuốc bổ trợ sinh đôi
Một số dưỡng chất hoặc thuốc giúp tăng khả năng sinh đôi mà bạn có thể sử dụng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ như axit folic, gonadotropin, progesterone, clomid, parlodel, pergonal, humegon. Mẹ hãy gặp bác sĩ sản khoa để được tư vấn và sử dụng thuốc đúng liều lượng và phù hợp với thể trạng của mình nhé.
Sử dụng phương pháp hỗ trợ nâng cao tỷ lệ sinh đôi
Nếu như bạn muốn nâng cao khả năng mang thai sinh đôi của mình thì hãy tham khảo những phương pháp hỗ trợ sinh sản để mang thai đôi:
- Phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm IVF: Khả năng mang thai đôi bằng phương pháp này cao nằm trong khoảng 20 - 40%. Bác sĩ sẽ đặt hơn 2 phôi thai đã thụ tinh thành công vào tử cung của mẹ, tùy thuộc vào lượng trứng thích nghi thành công mà mẹ có thể mang đa thai.
- Phương pháp bơm tinh trùng vào tử cung: Các chuyên gia sẽ lọc một lượng tinh trùng khỏe mạnh, đạt chất lượng và bơm vào tử cung của nữ giới, gia tăng khả năng mang thai sinh đôi.
>> Tham khảo: Bật mí cách chọn tã dán cho trẻ sinh non, nhẹ cân dưới 3kg
Thay đổi chế độ dinh dưỡng kích thích quá trình sản xuất hormone progesterone sẽ giúp tăng khả năng mang thai đôi (Nguồn: Sưu tầm)
Cách để sinh đôi 1 trai 1 gái tự nhiên
Muốn sinh đôi 1 trai 1 gái thì ba mẹ nên làm gì? Một số biện pháp tự nhiên giúp tăng khả năng mang thai đôi 1 trai 1 gái mà bố mẹ có thể tham khảo:
- Uống nhiều sữa, vì sữa thường chứa hormone tăng trưởng làm tăng khả năng sinh đôi.
- Bổ sung thực phẩm giàu kẽm trong chế độ ăn uống giúp đẩy nhanh quá trình sản sinh tinh trùng, từ đó tăng khả năng thụ tinh.
- Thực phẩm giàu đạm giúp thúc rụng trứng, tăng kích thích buồng trứng, tăng khả năng sinh đôi.
- Giúp tinh trùng tiếp cận với trứng dễ dàng hơn qua các tư thế quan hệ như: kiểu doggy, úp thìa, truyền giáo.
>> Xem thêm:
- Dây rốn quấn cổ 1 vòng có sao không?
- Chuyên gia bật mí bí quyết sinh đôi cực đơn giản
Ba mẹ nên đi khám bác sĩ lúc nào?
Thường xuyên thăm khám bác sĩ
Mẹ nên theo dõi những thay đổi hay dấu hiệu bất thường xuyên suốt quá trình mang thai và trình bày với bác sĩ chuyên gia để được đánh giá, nhận được những lời khuyên và điều chỉnh thích hợp để mẹ và bé cùng nhau vượt cạn thành công! Việc thăm khám định kỳ vì thế cũng đóng vai trò cực kỳ quan trọng, giúp mẹ nắm rõ được sự phát triển của hai bé và đưa ra giải pháp kịp thời trước những rủi ro không mong muốn.
Tăng cân nhiều hơn so với tiêu chuẩn
Mẹ có thể tham khảo Bảng cân nặng và chiều dài thai nhi theo tuần chuẩn Quốc tế 2023 để nắm rõ những chỉ số phát triển quan trọng của thai nhi trong mỗi tuần. Trường hợp mẹ phát hiện trẻ phát triển nhiều hơn hoặc kém hơn so với tiêu chuẩn thì hãy hỏi ý kiến chuyên gia ngay lập tức. Mức cân nặng của mẹ trong thai kỳ cũng được khuyến khích chỉ tăng trong khoảng 17 - 25kg để đảm bảo sức khỏe của bé.
Sinh sớm hơn ngày dự sinh
Một số trường hợp mẹ sẽ phải phối hợp với bác sĩ để sinh sớm bằng các hình thức giục sinh hay sinh mổ vào quý ba của thai kỳ để tránh những rủi ro không mong muốn.
>> Tham khảo: Cách tính tuổi thai nhi, tính tuần thai ra tháng chính xác nhất
Đâu là sự thật trong những lời đồn đại để có thể sinh đôi?
Khả năng mang thai cặp đôi thường cách quãng giữa các thế hệ
Ý kiến cho rằng khả năng có thai cặp song sinh thường cách quãng giữa các thế hệ là không đúng. Mặc dù có vẻ như việc này xảy ra đối với một vài gia đình nhưng xác suất có sinh đôi là như nhau đối với mọi phụ nữ.
Sử dụng các liệu pháp điều trị thay thế giúp tăng khả năng sinh đôi
Liệu pháp điều trị thay thế không giúp tăng khả năng có sinh đôi. Không có bằng chứng khoa học chứng minh rằng châm cứu, liệu pháp thiên nhiên, liệu pháp sử dụng dầu thơm, liệu pháp nắn khớp hay tinh dầu hoa có thể tăng xác suất có sinh đôi.
>> Tham khảo thêm:
- Hết kinh bao nhiêu ngày thì rụng trứng?
- Cách tính sinh con trai 2022 phổ biến nhất
- Cách tính sinh con gái 2022 khoa học, chính xác
Làm thế nào để sinh đôi? Hy vọng với những thông tin trên đây, mẹ đã có câu trả lời của riêng mình.
Nếu thực sự mong mỏi mang song thai thì mẹ nên kết hợp các phương pháp hỗ trợ trên và đến gặp bác sĩ sản khoa để được tư vấn kỹ lưỡng hơn nhé! Huggies còn rất nhiều thông tin thú vị về thụ thai, cũng như quá trình mang thai và chăm sóc con, các mẹ có thể tìm hiểu thêm tại website www.huggies.com.vn mẹ nhé! Nếu còn có thắc mắc, mẹ hãy tham khảo thêm thông tin trong mục Sinh con hay đặt câu hỏi qua Góc chuyên gia để được giải đáp một cách nhanh nhất.
>> Nguồn tham khảo:
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/324455
- https://www.verywellfamily.com/what-are-my-chances-of-having-twins-1960180
- https://www.babycenter.ca/a3585/giving-birth-to-twins
- https://www.healthline.com/health/pregnancy/chances-of-having-twins
>> Sản phẩm Huggies được bố mẹ tìm mua nhiều: tã dán Huggies, tã quần Huggies, tã dán Huggies size NB, tã dán Huggies tràm trà size S