ĐỒNG HỒ VẠN NIÊN (PERPETUAL CALENDAR): SỰ PHỤC VỤ XUYÊN SUỐT MỘT THẾ KỶ

Lịch vạn niên là một trong những biến chứng lãng mạn và hữu ích nhất trong tất cả các tính năng xuất hiện ở đồng hồ cao cấp và xa xỉ. Bạn sẽ không mất quá nhiều thời gian để tìm thấy những mẫu đồng hồ có tính năng lịch thứ/ngày hoặc lịch ngày/tháng. Những chiếc đồng hồ lịch vạn niên sẽ có đầy đủ cả hai cộng thêm việc nó chỉ cần điều chỉnh một lần trong một thế kỷ. Vâng, chính xác là một lần trong một thế kỷ.

Sở dĩ nói tính năng lịch vạn niên chỉ có thể xuất hiện ở những mẫu đồng hồ cao cấp và xa xỉ bởi nó đòi hỏi một khoản đầu tư không hề khiêm tốn. Tuy nhiên, sức hấp dẫn của nó sau một đoạn lịch sử dài đăng đẳng vẫn không hề có dấu hiệu suy giảm. Đặc biệt là đối với cánh mày râu yêu thích sưu tầm và đam mê đồng hồ đeo tay, việc có thể sở hữu biến chứng này vẫn luôn là một điều rất đáng tự hào. Vậy điều gì đã làm nên giá trị của chúng? Cùng Luxshopping khám phá những điều thú vị về đồng hồ vạn niên nào.

Đồng hồ lịch vạn niên là gì?

Đồng hồ lịch vạn niên (perpetual calendar) còn được biết đến với tên đồng hồ lịch vĩnh viễn, là một chiếc đồng hồ đeo tay với chức năng hiển thị thứ/ngày/tháng. Nghe qua thì không có gì mới mẻ đúng không? Tuy nhiên, nó không hề giống những chiếc đồng hồ lịch bình thường.

Đối với đồng hồ lịch bình thường, chúng cần phải được điều chỉnh tối thiểu 5 lần mỗi năm vì số ngày mỗi tháng là khác nhau (theo tiêu chuẩn lịch Gregorian sử dụng rộng rãi - còn được gọi là Tây lịch hay Công lịch, được chia thành 12 tháng với 365 ngày và cứ mỗi 4 năm sẽ thêm một ngày vào tháng 2 để tạo thành năm nhuận 366 ngày). Vì vậy, vào cuối mỗi tháng có ít hơn 31 ngày, bạn sẽ phải làm thao tác là chỉnh thứ ngày đồng hồ sao cho đúng với thực tế.

Còn đối với đồng hồ lịch vạn niên? Trong trường hợp này, cơ chế bên trong bộ máy chuyển động hoàn toàn đáp ứng được việc tự điều chỉnh sao cho đồng bộ với thời gian thực tế, thậm chí nhận biết được cả năm nhuận. Thế nên bạn sẽ không cần phải làm bất cứ điều gì để có thể coi được chính xác thứ/ngày hiện tại trong vòng một thế kỷ.

Lịch vạn niên hoạt động như thế nào?

Phần lớn đồng hồ lịch vạn niên đều có bộ máy cơ học. Một số ít rơi vào những trường hợp đặc biệt mà chúng ta sẽ đề cập ở những phần bên dưới. Hiện tại, để làm rõ trình độ chế tác đỉnh cao và sự phức tạp bên trong, chúng ta cùng đến với cách hoạt động của lịch vạn niên trên những chiếc đồng hồ cơ.

Đồng hồ lịch vạn niên Jaeger-LeCoultre Master Ultra Thin

Cả một bộ lịch có thể chạy đúng trong nhiều năm liền chỉ nằm vỏn vẹn trên một chiếc đồng hồ đeo tay. Để làm được kỳ tích vô cùng ấn tượng này là sự góp mặt của một bộ máy cơ học với 100 đến hơn 200 thành phần cấu tạo nên. Sự phức tạp này được hoàn thiện dưới bàn tay thủ công của các bậc thầy chế tạo đồng hồ với sự tỉ mỉ và cần mẫn trong một chuỗi ngày dài. Bộ chuyển động lịch vạn niên hình thành trên nền tảng của một dạng bộ nhớ cơ học ghi lại thời gian khoảng 1461 ngày, hoặc bốn năm.

Sẽ dễ dàng hơn nếu chúng ta liên tưởng sự phức tạp này giống như các thực nghiệm ban đầu của máy tính để bàn: rườm rà, phức tạp và dày đặc các chi tiết lớn nhỏ khác nhau. Bộ chuyển động lịch vạn niên được phát triển dựa trên bộ chuyển động cơ học bình thường và sử dụng thêm bánh xe ngày (date wheel) với các rãnh có hình dạng khác nhau để tương ứng với các tháng 30, 31, 28 hoặc 29 ngày, tất cả được đồng bộ hóa với một đòn bẩy vĩnh viễn. Trong hầu hết các trường hợp, tháng hai rắc rối sẽ có bánh xe nhỏ hơn của riêng nó bên dưới bánh xe chính.

Chúng được “lập trình” ở tầng cơ bản nhất là giả định tất cả các tháng đều dài 31 ngày. Tiếp theo, đối với những tháng có ít ngày hơn, cơ chế sẽ tự động bỏ qua các ngày còn dư lại và tự đặt mình vào ngày đầu tiên của tháng kế tiếp. Tất cả điều đó có nghĩa là: miễn sao đồng hồ được tiếp tục chạy, nó sẽ không cần cài đặt lại ngày tháng, hoặc cũng có thể nói là gần như không bao giờ.

Một trong những đặc điểm riêng của quy tắc lịch Gregorian: những năm kết thúc bằng 00 phải chia hết cho 400 để được tính là một năm nhuận. Hầu hết các lịch vạn niên đều không tính đến điều đó, vì vậy bạn sẽ phải tự điều chỉnh đồng hồ vào ngày 1 tháng 3 năm 2100. Thế nên... hãy ghi chú vào nhật ký của bạn điều này nhé.

Dòng lịch sử của đồng hồ lịch vạn niên

Chỉ cần nói qua cách hoạt động và kết cấu phức tạp của đồng hồ vạn niên, có lẽ bạn cũng phần nào đoán được bề dày lịch sử phía sau chúng đúng không?

► Giai đoạn phát minh

Lịch sử của chúng bắt đầu từ giữa những năm 1700. Trong thực tế, chức năng lịch vạn niên thực sự ra đời trước lịch hàng năm trong nhiều thập kỷ. Một nhà chiêm tinh học người Anh tên là Thomas Mudge đã phát minh ra bộ chuyển động với biến chứng lịch vạn niên đầu tiên vào năm 1762, xuất hiện ở một chiếc đồng hồ bỏ túi tại Bảo tàng Anh ở London.