Thùy trán nằm ở đâu? Vị trí, chức năng và giải phẫu cấu trúc

Thùy trán là một phần quan trọng của não bộ, thực hiện đồng thời nhiều chức năng như kiểm soát cảm xúc, phán đoán, tập trung. Thùy trán bị tổn thương có thể dẫn đến mất trí nhớ, trầm cảm, thay đổi hành vi, nhận thức.

thùy trán

Thùy trán là gì?

Thùy trán là một trong năm thùy quan trọng của não bộ, nằm ngay phía sau trán, được coi là trung tâm kiểm soát cảm xúc và có ảnh hưởng đến tính cách. Vùng này liên quan trực tiếp đến chức năng vận động, giải quyết vấn đề, trí nhớ, ngôn ngữ, phán đoán, kiểm soát xung lực, hành vi xã hội và tình dục của con người. Thùy trán rất dễ bị tổn thương do vị trí nằm ngay phía trước hộp sọ, gần cánh xương bướm và sở hữu kích thước lớn. Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng, chấn thương vùng trán rất phổ biến, chỉ xếp sau chấn thương sọ não. (1)

thùy trán là gì
Thùy trán là một trong năm thùy quan trọng của não bộ

Cấu tạo giải phẫu thùy trán

Trong tất cả các thùy trên não, thùy trán là thùy có kích thước lớn nhất, chiếm khoảng 1/3 diện tích bề mặt của mỗi bán cầu não. Thùy trán được ngăn cách với thùy đỉnh bằng rãnh trung tâm và ngăn cách với thùy thái dương bằng rãnh bên. Vùng này được chia thành 4 phần là phần bên, phần cực, phần đáy (phần bụng) và phần giữa. Mỗi phần đi kèm một hồi chuyển, cụ thể như sau: (2)

Các hồi được ngăn cách bởi rãnh như hồi trước trung tâm nằm ở phía trước rãnh trung tâm và phía sau rãnh trước trung tâm. Hồi trán trên và giữa được phân chia bởi rãnh trán trên. Hồi trán giữa và hồi trán dưới được phân chia bởi rãnh trán dưới.

Ở con người, thùy trán chỉ phát triển hoàn chỉnh sau độ tuổi 20. Đặc biệt, vỏ não trước trán tiếp tục phát triển cho đến năm 20, 30 tuổi trong đời, đánh dấu sự trưởng thành về nhận thức. Tuy nhiên, khi về già, thùy trán bị teo một phần nhỏ theo sự lão hóa tự nhiên của cơ thể, chủ yếu xảy ra trong giai đoạn từ 60 - 91 tuổi. Tỷ lệ giảm thể tích thùy trán dao động trong khoảng từ 0,5 - 1% mỗi năm.

cấu tạo thùy trán
Tùy trán có kích thước lớn và chiếm khoảng 1/3 diện tích bề mặt của mỗi bán cầu não

Vị trí thùy trán nằm ở đâu?

Thùy trán nằm phần lớn ở hố sọ trước, phía trên đĩa ổ mắt của xương trán, bắt đầu từ cực trán và kéo dài về phía sau đến rãnh trung tâm, phía trước ngăn cách trực tiếp với thùy đỉnh, phía sau ngăn cách với thùy thái dương bởi rãnh bên. (3)

Thùy trán có chức năng gì?

Thùy trán thực hiện nhiều chức năng quan trọng, bao gồm: (4)

chức năng của thùy trán
Thùy trán thực hiện đồng thời nhiều chức năng quan trọng

Tổn thương thùy trán tác động đến sức khỏe như thế nào?

Tổn thương thùy trán có thể xảy ra theo nhiều cách và gây ra nhiều tác động khác nhau. Các cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua là nguyên nhân phổ biến gây ra tổn thương thùy trán ở người lớn tuổi (65 tuổi trở lên). Một số nguyên nhân khác có thể do chấn thương sọ não sau tai nạn, bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson, động kinh thùy trán…

Thùy trán bị tổn thương ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe. Hầu hết các trường hợp từng bị chấn thương thùy trán đều có phản ứng bất thường với một số tình huống nhất định trong đời sống hàng ngày hoặc cảm xúc không được thể hiện rõ qua khuôn mặt hoặc giọng nói. Ví dụ, một người đang cảm thấy vui vẻ nhưng không cười hoặc giọng nói hoàn toàn không có cảm xúc do thùy trán bị tổn thương. Đôi khi, họ có phản ứng thái quá, biểu hiện cảm xúc quá mức hoặc không chính đáng trong một số trường hợp ngược lại.

Ngoài ra, tổn thương thùy trán cũng làm có thể tăng nguy cơ trầm cảm, đột quỵ, thay đổi bất thường về hành vi, tính cách. Nguyên nhân do suy giảm chức năng suy luận, kiểm soát, ức chế, điều khiển hành động, tập trung…

Một tác động ít gặp hơn là chứng mất trí nhớ lặp lại. Ví dụ, bệnh nhân luôn cho rằng địa điểm họ đang sinh sống là bản sao của một địa điểm khác. Tương tự, những người gặp mắc hội chứng Capgras sau tổn thương thùy trán luôn nghĩ rằng, một người nào đó đang giả vờ đóng giả bạn thân, người thân… của mình. Một số trường hợp cũng có thể bị tâm thần phân liệt do rối loạn thần kinh ở thùy trán.

triệu chứng tổn thương thùy trán
Thùy trán bị tổn thương ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khoẻ

Các tình trạng sức khỏe và rối loạn có thể ảnh hưởng đến thùy trán

Bất kỳ tình trạng nào ảnh hưởng đến mô não đều có thể ảnh hưởng đến thùy trán. Ngoài ra, một số vấn đề về phát triển thần kinh (liên quan đến phát triển não bộ) cũng có nguy cơ tác động đến chức năng thùy trán. Cụ thể bao gồm:

Tìm hiểu thêm: U não thùy trán: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách chẩn đoán bệnh.

Các phương pháp chẩn đoán tình trạng sức khỏe của thùy trán

Để chẩn đoán sức khỏe thùy trán, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện nhiều xét nghiệm khác nhau, bao gồm:

chẩn đoán sức khỏe thùy trán
Chẩn đoán tình trạng sức khoẻ của thùy trán

Một số phương pháp giúp chăm sóc, bảo vệ thùy trán khỏe mạnh

Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc thùy trán khỏe mạnh và giúp hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh lý liên quan đến não bộ, tuần hoàn máu:

Trên đây là bài viết tổng hợp thông tin về cấu tạo giải phẫu, vị trí, chức năng và các rối loạn, bệnh lý ở thùy trán. Hy vọng thông qua những thông tin này, người bệnh có thêm nhiều cập nhật hữu ích liên quan đến vấn đề điều trị và chăm sóc sức khỏe.

Link nội dung: https://diendanxaydung.net.vn/nam-o-dau-a43025.html