Chất điểm là gì?

Ô tô con là một vật có khối lượng lớn nhưng so với quãng đường từ Hà Nội đi Tp. Hồ Chí Minh lại rất nhỏ. Nên có thể coi ô tô chính là một chất điểm trên quãng đường nó di chuyển từ Hà Nội vào Tp. Hồ Chí Minh.

Đó là một ví dụ nhắc đến chất điểm, nhưng liệu từ ví dụ trên chúng ta liệu có thể rút ra khái niệm về chất điểm đúng nhất được không? Nếu không, hãy cùng chúng tôi theo dõi nội dung bài viết để hiểu rõ hơn về Chất điểm là gì?

Khái niệm chất điểm

Để giải đáp Chất điểm là gì? Trước tiên chúng ta cùng đi tìm hiểu một số khái niệm có liên quan đến chất điểm như là chuyển động cơ, quỹ đạo chất điểm…

Chuyển động cơ là sự thay đổi vị trí của vật đó so với một vật khác theo thời gian nhất định.

Ví dụ: Khi bạn đứng tại chỗ ném 1 quả bóng ra xa, lúc này quả bóng đang thay đổi vị trí so với bạn và được coi là một vật chuyển động.

Ví dụ: Khi bạn đứng tại chỗ chơi đá cầu, lúc này bạn đá quả cầu đi cho người bạn khác thì lúc đó quả cầu đang thay đổi vị trí so với bạn và đó được coi là một vật đang chuyển động.

Chất điểm (khối điểm) là một khái niệm chỉ những vật có khối lượng hoặc kích thước đáng kể nhưng so với độ dài đường đi (hoặc những khoảng cách được đề cập) lại rất nhỏ. Chất điểm khác với điểm trong toán học vì nó còn gắn với các tính chất vật lý (như khối lượng) và có khối lượng riêng lớn vô hạn.

Quỹ đạo chất điểm là một tập hợp tất cả các vị trí của chất điểm khi nó thực hiện chuyển động cơ của mình. Hay nói cách khác, quỹ đạo của chuyển động chính là đường mà chất điểm khi chuyển động tạo ra trong không gian. Quỹ đạo có tính tương đối thể hiện khi xét trên các phương diện khác nhau thì quỹ đạo cũng không giống nhau.

Chất điểm là gì? Cho Ví dụ

Như ở nội dung trên chúng ta đã giải đáp cho câu hỏi Chất điểm là gì? Một vật chuyển động được coi là chất điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ so với độ dài đường đi (hoặc so với những khoảng cách mà ta đề cập đến).

Lưu ý: Khi một vật được coi là chất điểm thì khối lượng của vật coi như tập trung tại chất điểm đó.

Ví dụ: Ô tô con là một vật có khối lượng lớn nhưng so với quãng đường từ Hà Nội đi Tp. Hồ Chí Minh lại rất nhỏ. Nên có thể coi ô tô chính là một chất điểm trên quãng đường nó di chuyển từ Hà Nội vào Tp. Hồ Chí Minh.

Ví dụ: Thả một viên đá có khối lượng từ trên tầng thượng của tòa nhà cao tầng. Lúc này, viên đá cũng được coi là chất điểm trên chính quang đường di chuyển từ tầng thượng cho đến khi chạm đất.

Ví dụ: Một ô tô có kích thước khoảng 5 mét chuyển động trên đường cao tốc Bắc Nam có độ dài 1811 km = 1 811 000 mét => ô tô được coi là một chất điểm vì kích thước của ô tô rất nhỏ so với quãng đường mà ta đề cập đến.

Ví dụ: Trái Đất có bán kính 6400 km chuyển động quanh Mặt Trời theo quỹ đạo gần tròn có bán kính 150 000 000 km. Như vậy, Trái Đất được coi là chất điểm trong chuyển động quanh Mặt Trời vì kích thước của nó là rất nhỏ so với quãng đường mà nó chuyển động.

Ngoài ra, trong bài viết chúng tôi còn có một số ví dụ về quỹ đạo cũng như tính tương đối của quỹ đạo như:

Ví dụ: Trái Đất xét trong chuyển động xung quanh Mặt trời với quỹ đạo hình elip.

Ví dụ: Điểm đầu của kim đồng hồ có quỹ đạo hình tròn so với điểm cố định.

Ví dụ: Hạt mưa rơi từ trên cao xuống có quỹ đạo thẳng đứng…

Ví dụ: Quỹ đạo có tính tương đối thể hiện cụ thể nhất ở đũa xe đạp: khi so với trục của bánh xe thì đũa xe đạp có quỹ đạo hình tròn. Nhưng khi so với người đứng bên đường quan sát thì quỹ đạo của đũa xe đạp lại có hình xicloit.

Chất điểm là gì lớp 10

Câu 1: Trong các trường hợp dưới đây, trường hợp nào có thể coi vật đang chuyển động là một chất điểm?

A. 1 quyển sách bị rơi từ mặt bàn xuống sàn nhà

B. 1 chiếc ô tô đang đỗ trong bãi đậu xe

C. Mặt trăng trong chuyển động quay xung quanh Trái Đất

D. Con cá đang bơi trong xô nước

=> Đáp án: C vì so với khoảng cách từ Mặt trăng đến Trái Đất thì kích thước của Mặt trăng là rất nhỏ nên có thể coi đây là một chất điểm.

Câu 2: Với câu nói: Trái Đất quay quanh Mặt trời với quỹ đạo hình elip, thì vật được chọn làm mốc là:

A. Mặt trời và Trái Đất

B. Mặt trời

C. Mặt trăng

D. Trái Đất

=> Đáp án: B vì Trái Đất được coi là vật chuyển động quanh mặt trời đứng yên nên Mặt trời sẽ là mốc.

Câu 3: Trường hợp nào sau đây không phải là chất điểm?

A. Máy bay từ Hà Nội đến New York

B. Người thủy thủ đang đi bộ trên boong tàu

C. Viên đạn từ họng súng bắn ra bên ngoài và bay trong không khí

D. Trái Đất trong quỹ đạo khi chuyển động quay quanh mặt trời

=> Đáp án: B vì kích thước của thủy thủ với tàu là đánh kể nên không thể coi là một chất điểm.

Trên đây là một số chia sẻ của chúng tôi về việc giải đáp các vấn đề liên quan đến chất điểm là gì? Khách hàng quan tâm nội dung bài viết, có vướng mắc gì cần được hỗ trợ vui lòng phản hồi trực tiếp để được nhân viên tư vấn chi tiết, tận tình và sớm nhất.